Oznaki zbliżającej się rójki

Jakiś czas temu pisałem jakie są metody zapobiegania podziału rodziny pszczelej. Tym razem chciałbym przedstawić typowe zachowania pszczół, w okresie zbliżającego się rojenia. I w zasadzie są dwa rodzaje pszczelarzy pod tym względem:

- Pszczelarze którzy pilnują swoich pszczół i znają ich zachowania, oraz środki zapobiegawcze.
Oraz
- Pszczelarze którzy chodzą z drabiną do nowo powstałej rodziny pszczelej.

Dlaczego napisałem "w zasadzie". A no, dlatego że czasem się zdarza, iż mimo środków zapobiegawczych, pszczelarz jest zmuszony sięgnąć po drabinę...

Pszczoły są owadami które bywają nieprzewidywalne. Choć są to rzadkie przypadki. Przeważnie jest to błąd pszczelarza. (Też człowiek, może coś przeoczyć) I w tym wypadku rodzina się podzieli. No więc jak już wspomniałem wcześniej, wymienię tutaj oznaki nadciągającej rójki:

- Miseczki matecznikowe na ramkach, przeważnie na brzegach (nie koniecznie muszą być na chwilę obecną z larwami),

- Zbudowane dzikie plastry na matach, ścianach ula, szybach itd.

- Pobielenie starych komórek,

- Przepełnione plastry pyłkiem, miodem, czerwiem, jajeczkami, larwami,

- Zaprzestanie prac związanych z odbudową (zaawansowane stadium),

- Zbieranie się pszczół na wylotkach, widoczne są tzw. brody (czyli pszczoły zwisającej, jedna na drugiej pod wylotkiem),
- Pszczoły są powolne i leniwe,

- Nadmierna liczba czerwiu trutowego,

- "Pszczoły wszędzie" czyli gdy się otworzy ul, to jest widoczna nadmiar pszczół. Każda ramka jest zapełniona pszczołami na czarno, są poza matą ocieplającą, pszczoła chodzi po pszczole. Dosłownie.

Zobacz także:

Metody przeciwko rojeniu się pszczół  

Przyczyny nastroju rojowego

Zestaw pszczelarza

Kiedy zaczynałem się interesować pszczelarstwem to zadziwiło mnie, i jednocześnie przeraziło. Ilość potrzebnego asortymentu pszczelarskiego i jego zastosowanie. W tym poście postaram się po krótce przedstawić potrzebny asortyment pszczelarski, oraz jego zastosowanie.

1. Podkurzacz - służy do uspokajania pszczół, a w razie gdy wiele ich lata wokół pszczelarza pomaga się ich pozbyć na jakiś czas, przez odymienie przestrzeni wokół siebie. Jest także pomocny przy zmuszeniu pszczół by zeszły niżej ramek, i pozwoliły na działanie pszczelarza. Dym z podkurzacza daje złudzenie pszczołom, że coś się pali blisko. Przez to pszczoły "objadają" się miodem, co często można zauważyć po odymieniu ramki.

2. Paliwo do podkurzacza - paliwo można zdobyć praktycznie wszędzie. Zwłaszcza jeśli się mieszka w bliskim sąsiedztwie z jakimś lasem. Najlepszym paliwem do podkurzacza jest próchno z drzew liściastych. Oczywiście musi być dobrze przesuszone by mogło się tlić. Paliwo również można kupić w sklepach pszczelarskich. Ale osobiście to odradzałbym wydawać pieniędzy na tego typu urozmaicenia. Sam kupiłem (paliwo lawendowe) jakiś czas temu na próbę, i za nic nie chce się to zająć. Dopiero w połączeniu ze spróchniałym drewnem, zaczyna się jako, tako palić...

3. Odzież ochronna - przy pszczołach trzeba zachować środki ostrożności. I mimo że pszczoły mogą się wydawać na pierwszy rzut oka spokojne, i powolne. W każdej chwili mogą zacząć atakować pszczelarza, gdy ten przez nieuwagę przygniótł pszczołę. Pszczoły są żywymi istotami, i mogą zachowywać się w sposób nieprzewidywalny. Gdy pszczoła użądli, wydziela się pewien feromon który oznajmia pszczołom że, w pobliżu znajduje się zagrożenie i trzeba bronić kolonii. Do środków ochrony zaliczamy: kombinezon pszczelarski, rękawice, kapelusz.

4. Dłuto - jest nieodzownym narzędziem pszczelarza. Służy głównie do podważania ramek, zeskrobywania nadmiaru propolisu.

5. Miotełka - służy do omiatania pszczół z ramek. Bardzo przydatne przy wybieraniu ramek z miodem.

6. Miodarka - jest niezbędna. Ramki z miodem, gdy zostaną odsklepione muszą zostać wywirowane. W końcu głównym produktem pszczelim jest miód. Więc to urządzenie jest niezbędne w każdej pasiece. Miodarka jest najdroższą inwestycją pszczelarza. Ale często na Allegro i innych tego typu stronach, można odkupić stare miodarki po przystępnej cenie.

7. Widelec do odsklepiania - widelec służy do odsklepiania miodu. Pszczoły zasklepiają dojrzały miód biały woskiem. Pszczelarz przed wirowaniem plastrów z miodem, musi często odsklepić je właśnie tym widelcem.

8. Wanienka do odsklepywania (bądź stół) - wanienka służy jedynie do oparcia ramki pod wygodnym kątem do odsklepienia, oraz zebrania miodu który ocieka z plastrów.

9. Drut do ramek - są różne rodzaje drutu pszczelarskiego. Sam osobiście używam drutu ze stali nierdzewnej, o średnicy 0,4 mm. Również w sklepach pszczelarskich są dostępne druty ocynowane, są tańsze. Drut służy do wtopienia węzy w ramkach.

10. Węza - węza jest zaczątkiem plastra pszczelego. W ten sposób pszczelarz pomaga pszczołom w szybkiej odbudowie plastra, oraz może kontrolować wielkość komórek na których pszczoły mają pracować.

11. Wtapiarka - są dostępne w sklepach pszczelarskich. Służą do zatapiania drutów, w węzie by ta w miarę dobrze trzymała się ramki. Kosztują w granicach ok. 120 zł. Choć są różne sposoby wtapiania węzy. Jak przez przerobienie lutownicy...

12. Sita - służą do oddzielenia drobinek wosku, pyłku od miodu. Są ważnym elementem miodobrania. (Chyba że ktoś lubi jeść wosk).

13. Odstojnik do miodu - miód po odwirowaniu i przecedzeniu. Powinien postać kilka dni, by resztki pyłku mogły się wytrącić na jego powierzchnię. Jest także pomocny przy rozlewaniu miodu, ponieważ posiada zawór którym bardzo dobrze nalewa się miód do słoików.

.

14. Rojnica - bardzo przydatna, nie tylko przy łapaniu rojów. Ale również przy robieniu odkładów, transporcie pszczół.

15. Podkarmiaczka - najlepiej by była jedna na ul. Gdy pszczelarz zabierze miód pszczołom, które sobie go magazynowały na zimę. Musi je w jakiś sposób dokarmić, przez syrop najczęściej. Można je karmić też ciastem cukrowym wtedy podkarmiaczka jest zbędna. By wystarczy położyć ciasto na ramkach, oczywiście bez beleczek wtedy.

16. Maty ocieplające - są różnego rodzaju maty ocieplające. Najczęściej pszczelarze kładą po daszek ula kawałek styropianu, siano, słomę, dywanu, wełny mineralnej. Na okres zimowy bywa niezbędna, by pszczoły po prostu nie zamarzły. W ulach również są maty boczne, te wykonuje się głównie ze słomy.

17. Kraty odgrodowe - bardzo przydatne do oddzielania miodni, od gniazda. Pozwalają na wydzielenie gniazda, oraz uniemożliwia królowej przejście do plastrów z miodem. Tym samym mamy pewność że na ramkach za kratą, będzie tylko miód (ewentualnie z pierzgą).

Myślę że to już wszystkie potrzebne przedmioty, by móc zacząć przygodę z pszczelarstwem. Jak już wspominałem, ilość i ceny niektórych rzeczy są dość drogie. Ale tak czy siak, koszt się zwraci po jakimś czasie. Nie wymieniałem tutaj młotka, czy noża. Chyba każdy ma jakieś w domu... Poza tym, oczywistą rzeczą również jest posiadanie ula oraz ramek. Dużą pomocą służą kółka pszczelarskie, i zapewniam Cię że jest w twojej okolicy jakieś. Tylko sęk tkwi w tym że trzeba i tak zapłacić za całość, a dopiero później jakaś część z tego się zwraca. Ale są na pewno osoby które mają pewne zdolności, lub chociaż chęci. I dysponują czasem. Więc jak najbardziej takie przedmioty jak dłuto, czy rojnica można wykonać samemu. Ja jak na razie nie mam odpowiedniego zaplecza. Ale jeśli tylko będę miał środki, to na pewno będę rozwijał pasiekę jak i zaplecze ;)

Jest dobrze :)

Jakiś czas temu przeglądałem swój ul, i zauważyłem sporo czerwiu, jajeczek, trochę miodu i pyłku. Myślę że w tym roku jeszcze wyciągnę miód z tego co widzę. Pszczół mi przybywa z dnia na dzień. Dołożyłem im 3 ramki węzy, i wyjąłem jedną starą ramkę do wymiany. Oczywiście położyłem ją za szybką, by pszczoły sobie oczyściły ją z miodu. Trochę pomogłem im w tym i odsklepiłem plaster. Na macie z boku ula zauważyłem spory plaser zbudowany od zera, mam chyba bardzo pracowite pszczoły :D. To chyba wszystko czym chciałem się podzielić. Nie dzieje się dużo, bo mimo ze pszczoły się wygryzają, a matka czerwi. Nie mam dużo zajęć wokół ula, pszczół mimo że przybywa to jeszcze nie ma takiej siły jaką bym chciał. Zobaczymy jak to będzie. Mam nadzieję że pszczoły przezimują i będę mógł powiększać pasiekę...

Metody przeciwko rojeniu się pszczół

Pszczelarze starają się zapobiegać rojeniu się pszczół, ponieważ podzielenie jednej silnej rodziny osłabia produktywność ula. Ludzie zajmujący się pszczelarstwem zawodowo, wyjmują średnio ok. 30-40 L miodu w sezonie. Więc strata jest spora...

Poza tym, silne rodziny w których zapobiega się "rójce", są bardziej produktywne. Logiczne jest to że więcej pszczół, szybszy zbiór miodu, propolisu itd. Pszczelarze na przestrzeni czasu, badając i obserwując pszczoły wynaleźli pewne sposoby które zapobiegają rojeniu się pszczół. Oraz pozwalają utrzymać rodzinę w dostatecznej sile. 

1. Jedną z metod która powinna być wykonywana w pierwszej kolejności przez pszczelarza jest poszerzenie gniazda. Dodajemy ramki z węzą, z suszem, bądź ramki pracy czyli same ramki z drutem lub mogą być nawet bez. W ulach korpusowych jeśli nie mamy dostatecznej ilości już miejsca na dokładanie ramek, może dołożyć następny korpus. Nazywa się to czasem tworzeniem wieżowców.

2. Drugą sprawą którą obowiązkowo trzeba zrobić jest znalezienie mateczników na plastrach, i zniszczenie ich. Czestokroć pszczół jest tak dużo na ramce, że pszczelarz nie widzi mateczników. Z pomocą może tutaj przyjść podkurzacz który rozgoni pszczoły, ale wystarczy również zwykłe dmuchnięcie w pszczoły. Ewentualnie można je zrzucić z plastra do ula. Mateczniki są to duże komórki pobudowane przez pszczoły, do wychowu nowej królowej gdy stara opuści ul wraz z częścią rodziny pszczelej. Czynność powtarzać co kilka dni.

Matecznik:

3. Dobrą metodą do zlikwidowania nastroju rojowego, jest robienie odkładów. Można również wyjąć ramki z zakrytym czerwiem (bez pszczół), z silnej rodziny. I dodanie tej ramki do ula w którym pszczół jest mało, i chcemy by doszły do siły. Tym sposobem słabszy ul zyska więcej robotnic potrzebnych do rozwoju rodziny. Możemy również poszerzyć naszą pasiekę przez zrobienie odkładu do nowego ula. W takim wypadku zabieramy ramki z również czerwiem krytym jak i odkryty (jeśli nie mamy zamówionej matki). Lecz najlepiej żeby było jak najwięcej czerwiu krytego (na wygryzieniu), ponieważ będzie potrzeba jak najwięcej młodej pszczoły, dla której nowy ul będzie stałym domem. Z czerwia odkrytego pszczoły wyhodują sobie nową królową, i stworzą nową rodzinę. Można również zastosować mateczniki z ula, w którym zapobiegamy rojeniu. W takim wypadku wybieramy matecznik, najlepiej zasklepiony i wycinamy go z ramki. Potem dodajemy go do nowego ula, i wycinamy dziurę na wymiar matecznika, delikatnie umieszczamy go w ramce. Ważne jest przy tym zabiegu by czubek komórki był zawsze skierowany ku dołowi. Wtedy jest matce łatwiej się wygryźć.

Czerw na wygryzieniu:

4. By zapobiegać rojeniu, można wymieniać matki średnio co 2 lata. Pozwoli to na wprowadzenie linii pszczół mniej rojliwych. Poza tym, młode matki są mniej rojliwe aniżeli stare. W dzisiejszych czasach pszczoły są selekcjonowane, i powstaje coraz to więcej odmian u których skłonności do rojenia są wygłuszane. Lecz trzeba pamiętać, że pszczoła jako część natury powinna zachować choć minimum zdolności do rojenia.

5. Następną metodą jest umieszczenie kawałka kraty odgrodowej na wylotku ula. Zapobiegnie to wydostaniu się matki z ula, i pszczoły mimo że będą się kręciły wokół to i tak wrócą z powrotem. W ciągu tego czasu, nie powinniśmy robić przeglądu ula bo królowa nam po prostu ucieknie wraz z rojem. 

6. Pszczoły nie lubią bezczynności. Więc jeśli rozpoczęły się pożytki, a widzimy że nasza rodzina zabiera się do podzielenia. Powinniśmy im włożyć nadstawkę wraz z suszem, bądź węzą. W ten sposób zajmą się magazynowaniem miodu, a nie myśleniu nad podziałem.

7. Podobnie jak w przypadku odkładów. Możemy wykonać pakiet. Wybieramy ramki z pszczołami, uważając by nie była wśród nich matka i strząsamy je do specjalnego pudełka na nie. Pakiet można osadzić w nowym ulu, lub sprzedać je innemu pszczelarzowi. Średnio pakiet powinien ważyć ok. 1,5-2 kg. Do pakietu trzeba zawiesić klateczkę z nową matką.

Pakiet:

Piotr i Pszczoly 007 - Poszerzanie Gniazda - Powstrzymywanie Rojki

8. Właściwie jest to czynność którą każdy pszczelarz powinien robić regularnie. To jest zabieranie ramek z miodem i zastępowanie je ramkami odwirowanymi, lub z węzą.  

9. Jest to dość drastyczna metoda jeśli chodzi o same pszczoły. Ale gdy nie mamy miejsca gdzie zrobić odkładu, nie mamy wolnego ula, rojnicy, nie mamy po prostu co zrobić z nadwyżką pszczoły. Wtedy wybieramy ramkę/ramki najbardziej zaczerwioną, zmiatamy pszczoły do ula, i wycinamy plaster. Następnie plaster który wycięliśmy wkładamy do wytapiarki, wrzucamy do pieca, ewentualnie zakopujemy. 

10. Kolejną sprawą jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji w ulu. Pszczoły owszem, lubią ciepło ale bez przesady. Gdy pełno jest pszczół w ulu, i robi się tłoczno temperatura wewnątrz gniazda rośnie. Co za tym idzie, że są skłonne opuścić swoje macierzyste osiedle. Dlatego ul powinien posiadać otwory wentylacyjne pod daszkiem, jak również gdy zauważymy pszczoły które wentylują gniazdo na wylotkach powinniśmy bardziej otworzyć zasuwki. Można również wyjąć ocieplenie boczne, jak i górne ula. W lato pszczoły nie zamarzną ;-). 

11. Stosuje się również specjalne izolatory 2-3 ramkowe, które uniemożliwiają matce przedostanie się poza ul. Do takiego izolatora wkładamy królową wraz z ramką na której jest, wraz z pozostałymi pszczołami. Kraty po bokach izolatora służą tylko do tego by matka nie mogła przedostać się na zewnątrz. Dodajemy później kolejne ramki, zważając by matka nie wydostała się poza izolator. Izolatory są dostępne w sklepach ze sprzętem pszczelarskim.

Izolator:

12. Następną z metod powiązaną z królową jest przycinanie skrzydełek matce pszczelej, aby ta nie mogła latać. Tym samym będzie skazana na ul, z którego chciała uciec. 

Mam nadzieję że w jakiś sposób informacje przeze mnie tutaj zebrane, będą przydatne komuś. Starałem się opisać czynności w miarę szczegółowo i prostym językiem, by każda osoba zajmująca pszczołami mogła wyciągnąć jak najwięcej przydatnych informacji. W szczególności zależało mi na osobach mało doświadczonych, lub początkujących.  

Nastroje rojowe pszczół:

  

Zobacz także: 
Oznaki zbliżającej się rójki 

Przyczyny nastroju rojowego

Miód i jego magiczne właściwości

O zbawiennych właściwościach miodu ludzkość wiedziała od bardzo dawna. Już w starożytnym Egipcie stosowano miód do leczenia ran, a zmarłym faraonom wkładano pojemniki z miodem. To dowodzi tego jakim szacunkiem ludzie obdarzali tą cudowną substancję. Wielkimi zwolennikami miodu byli między innymi: Hipokrates, Salomon oraz Pitagoras.

Ale może skupmy się na samym miodzie. Miód jako substancja słodka, składa się z cukrów prostych które są bardzo łatwo przyswajalne przez organizm. W składzie miodu znajdują się również takie składniki jak: kwasy organiczne, mikroelementy, enzymy, glukoza, fruktoza oraz składniki mineralne, do których zaliczamy- żelazo, fosfor i magnez. W zależności od rodzaju miodu mamy do czynienia także z takimi składnikami jak rutyna i inhibina, które odpowiedzialne są za bakteriobójcze właściwości miodu. Miód powinien być stosowany jako środek spożywczy, lecz niestety często go bagatelizujemy i sięgamy do niego dopiero wtedy kiedy doskwiera nam choroba. A nie powinno tak być ponieważ, chyba wiele osób się ze mną zgodzi że herbata posłodzona miodem smakuje o wiele lepiej aniżeli cukrem.

Właściwości miodu:

• przyspiesza gojenie się ran
• zmniejsza ryzyko powstania bliznowców
• leczy wrzody żołądka (szczególnie nadaje się do tego nektar z drzew herbacianych rosnących w Australii i Nowej Zelandii) działa przeciwbiegunkowo
• obniża ciśnienie tętnicze krwi
• hamuje procesy miażdżycowe
• leczy schorzenia wątroby i dróg żółciowych
• jest dobry na przeziębienia, kłopoty z gardłem
• koi nerwy, działa nasennie
• jednocześnie pobudza do pracy mózg (dzięki glukozie, która jest paliwem dla szarych komórek). 
• 100 gramów miodu dostarcza organizmowi 319 kcal.

Ile rodzajów miodów to może napiszę w którymś, z postów. Miód jest szeroko stosowany w medycynie, kosmetyce. Jest polecany w szczególności dla dzieci, i osób w podeszłym wieku. Ponieważ poprawia pamięć, pomaga w regeneracji organizmu, wspomaga odporność. W dzisiejszych czasach postępu stara się zindustrializować pszczelarstwo. W USA jest popyt na monokulturę, również w pszczelarstwie. Ludzie tracą więź z pszczołami, przez to pogarsza się jakość miodu. Spryskuje się kwiaty pestycydami, które przyczyniają się do wymierania pszczół. Niestety lecz w krajach UE jest podobnie. W Polsce również od dawna jest moda na to co zagraniczne, a przecież kto choć raz miał do czynienia z produktem polskim. Niezależnie od tego czy był to produkt elektryczny, spożywczy itd. To doskonale wie, że to co polskie jest lepsze. Często można natrafić na półki ze sztucznym miodem, lecz to co oferuje nie ma nic wspólnego z miodem, a już na pewno z jego właściwościami. Pszczelarze też nie są bez winy, często zdarzają się oszuści którzy na wszelkie sposoby kombinują z miodem dla większego zysku. Moim zdaniem lepiej jest kupić miód u znajomego, sprawdzonego pszczelarza, niż kupować go w wielkich marketach. Przecież polskie miody są najlepsze, więc powinniśmy wspierać miejscowych pszczelarzy.

Miód - słodkie lekarstwo:

http://www.youtube.com/watch?v=leD3-x01K-Q

Ciekawostki:

• Do najsławniejszych na świecie należą miody tymiankowe, pochodzące ze wzgórz w Grecji.

• W Polsce najczęściej kupowany jest miód lipowy. Jest produktem bardzo łatwo przyswajalnym, całkowicie trawi się w ciągu niepełnych 2 godzin (dla porównania: szynka w 4 godziny).

• Miód od dawna służył pielęgnacji urody. Znane są jego właściwości nawilżające, rozjaśniające i uelastyczniające skórę.

• Zawarta w miodzie fruktoza neutralizuje skutki picia alkoholu. Następnego dnia warto w dwóch porcjach zjeść w sumie 200 gramów miodu.

• Jeżeli zamknięty słoiczek będziemy przechowywać w chłodnym miejscu (najwłaściwsza jest temperatura 6-10 st. Celsjusza), nie straci swych wartości przez 23 lata.

• Miód w dawnych czasach był przez okres miesiąca spożywany przez nowożeńców jako środek wzmacniający, celem uzyskania zdrowego potomstwa. Dlatego mówimy "miesiąc miodowy".

• Miód szybko wzmacnia i regeneruje organizm po dużym wysiłku fizycznym i umysłowym. Cukry proste glukoza i fruktoza zawarte w miodzie błyskawicznie przenikają do krwi. 

• Miód reguluje procesy trawienne i zapobiega wzdęciom.

•  Fruktoza zawarta w miodzie odtruwa organizm, zobojętnia szkodliwe produkty kawy, alkoholu i innych używek.

• Miód jest świetnym upominkiem, który każdemu niezależnie od sytuacji możemy podarować.

• Dla poprawienia słabnącego wzroku babcie zalecały jeść pyłek pszczeli.

• Miód należy przechowywać w temperaturze 6-15°C, chroniąc go przed działaniem światła w szczelnie zamkniętych naczyniach. Wówczas nie straci swoich właściwości nawet przez 3 lata.

• Każdy miód jest dobry, różnice w składzie miodu są nie wielkie. Niektóre miody z uwagi na swój specyficzny skład są bardziej polecane w określonych schorzeniach np. miód lipowy na przeziębienie, grypę.

• Miód działa jak eliksir młodości. Wzbogaca dietę w łatwo przyswajalne składniki mineralne, witaminy i aminokwasy.

• Występujące w miodzie żelazo jest przyswajalne prawie w całości i szybko wbudowywane w hemoglobinę.

• Miód gryczany zawiera rutynę - jeden ze składników witaminy "P", która uszczelnia naczynia krwionośne, a tym samym przeciwdziała miażdżycy, zwiększa przyswajalność witaminy "C ".

• Naturalny miód powinniśmy spożywać zgodnie z naszymi preferencjami smakowymi i nie powinien być traktowany tylko jak lekarstwo, lecz jako smaczny odżywczy i zdrowy pokarm.

• Dwie łyżki miodu obniżają poziom wypitego alkoholu o 15%.

• Na serce najlepszy jest miód rzepakowy, zawiera najwięcej glukozy i fruktozy, duże ilości potasu i magnezu tak niezbędnych dla właściwego funkcjonowania mięśnia sercowego.

• Miód reguluje pracę nerek,obniża poziom kwasu nerkowego, zapobiega osadzaniu się piasku moczowego i kamienicy nerkowej.

• Miód gryczany posiada najsilniejsze właściwości przeciwdziałania tworzeniu się tzw. wolnych rodników, składniki zawarte w nim łączą się z wolnymi rodnikami unieszkodliwiając je.

• Miód dodany do kąpieli ma działanie uspakajające, rozluźniające i kojące na skórę. Do wody o temp. 38°C dodać 300g miodu i przebywać w niej 20-30 min.

• Miód pitny jest napojem alkoholowym, powstaje w wyniku fermentacji rozcieńczonego miodu, która może trwać nawet kilka lat.

• Miód lipowy posiada silne działanie przeciwzapalne, jest najlepszy na zapalenie dróg oddechowych, grypę, anginę i "chrypkę".

• Są osoby nietolerujące miodu, może się to objawiać nudnościami, wymiotami, biegunką, wysypką, świądem.

• Miód niewłaściwie rozgrzewany (powyżej temp. 42 °C przez dłuższy czas ma postać tylko płynną, wówczas traci swoje właściwości lecznicze m.in. zdolność niszczenia bakterii.

• Miody wielokrotnie tańsze pochodzące przeważnie z Chin, Indii lub krajów afrykańskich są sprzedawane w formie płynnej (są przegrzane). Miody takie nie krystalizują, a ich wartość lecznicza jest wątpliwa. Ponad to zawierają pyłki innych roślin niewystępujących w naszej szerokości geograficznej,które mogą oddziaływać alergicznie.

• Najchętniej kupowanym miodem jest miód lipowy, lipowo-spadziowy, natomiast najdroższym miodem jest miód wrzosowy.

• Miód jest jedynym z nielicznych produktów spożywczych, który nie psuje się, oczywiście pod warunkiem, że dojrzewa w ulu i jest właściwie przechowywany.

• Żeby pszczoły zebrały kg miodu muszą odwiedzić kilka milionów kwiatów.

• Prawdziwy miód płynny / potoka / powinien być gęstą cieczą, która z czasem ulegnie krystalizacji. Jeden litr miodu waży 1.40-1.45 Kg.

• Prawdziwy miód wcześniej czy później ulega krystalizacji, lecz nie zmienia ona jego wartości odżywczych.

• Miód skrystalizowany (krupiec) można doprowadzić ponownie do płynnej (potoki) bez utraty jego cennych właściwości wolno podgrzewając go w kąpieli wodnej o temperaturze 42°C od czasu do czasu mieszając. Po pewnym czasie, jeśli nie przekroczymy tej temperatury ponownie ulegnie krystalizacji.

• Miód prawie natychmiast uzupełnia braki energetyczne i utrzymuje je przez wiele godzin, a glukoza zawarta w nim jest najważniejszym materiałem energetycznym dla serca.

• Dodając miód do kawy czy herbaty warto zaczekać chwilę, aż przestygnie, aby miód nie stracił swoich cennych właściwości.

• Miód nie zastąpi leków i operacji, ale spożywany regularnie może wyeliminować konieczność interwencji medycznej.

• Poleca się spożywać miód w następujących dawkach:
• Niemowlętom do roku nie zaleca się
• dzieci 1-2 lat 7g dziennie
• dzieci 2-6 lat 10-20g dziennie
• dzieci 6-12 lat 30-50g dziennie
• młodzież i dorośli 60-150g dziennie

• Płaska łyżeczka do herbaty to około 5g miodu Łyżka stołowa miodu to około 20 g miodu.

• Działanie bakteriobójcze i odżywcze miodu wzrasta, gdy jest rozpuszczony ( 1-2 łyżki miodu do szklanki zalać letnią wodą i pozostawić pod przykryciem na 12 godz.) Zaleca się pić miód rano na czczo i wieczorem.

• W celach leczniczych dziennie przyjmujemy miodu:
• W schorzeniach układu moczowego: 2-4 łyżeczki
• Serca i naczyń, układu nerwowego, jelit, wątroby: 3-6 łyżek
• Układ oddechowy 4-6 łyżek
• Żołądek i przewód pokarmowy 5-10 łyżek

• Średnie roczne spożycie miodu w Polsce wynosi 270g, w Niemczech 3,2 kg, a w Europie 0,8kg. na głowę mieszkańca.

• Pszczoły zbieraczki zbierają nektar z kwiatów dodają pierwsze enzymy i przynoszą do ula, gdzie pszczoły ulowe dalej wzbogacają go w produkowane przez gruczoły gardzielowe i ślinowe aminokwasy, enzymy, kwasy i związki organiczne.

• Zebrany nektar jest wielokrotnie przenoszony coraz to do innych komórek plastrów, wzbogacany przez wydzieliny gruczołów gardzielowych i ślinowych, w różne związki, odparowywany z wody do momentu, gdy jej zawartość będzie wynosić 18-20%. Dojrzały miód jest następnie zasklepiany cienką warstwą wosku.